Manyetik alan üzerinde yapılan çalışmalar uzun yıllardır yapılıyor. İlk çalışma pusula ile başlandığı varsayılır. Daha sonrasında manyetik alan hesaplamalarında birçok cihaz üretildi. Son olarak üretilen cihaz Manyetometre yada diğer adıyla Gauss Metre olarak bilinir.
Manyetometre Nedir?
Manyetometre manyetik alanın gücünü yani yoğunluğunu ve yönünü tespit etmek için kullanılır. Manyetik alan iki farklı birim ile hesaplanır bunlar;
- SI birimi kullanıldığında Tesla
- CGS birimi kullanıldığında ise Gauss olarak ifade edilir.
Kullanılan bu birimler arasında geçiş yapmak için belirlenen değer 10 bin Gauss’un 1 Tesla’ya eşit olması ile tanımlanır. Manyetometrenin amaçları Ferromagnet maddenin mıknatıslanma ölçümünü yapmak ve belirlenen bir alandaki manyetik alan yoğunluğu ve yönünü ölçmek olarak belirlenmiştir.
Manyetometre Nasıl Çalışır
Bu cihazlar skaler ve vektörel ölçüm yapacak özelliğe sahiptirler. Cihazlar içerisinde metal detektörü kullanılır ancak klasik detektörlerden daha yoğun bir ölçüm yapar. Son yıllarda teknoloji ile olan entegrasyonu Gauss Metre ile akıllı telefonları birbirine bağladı. 4 çeşit manyetometre bulunur, bunların isimleri ve kullanım alanlarını ayrı başlıklar halinde inceleyebiliriz.
Proton Manyetometre
Bu manyetometre proton frekansı ve hidrojen çekirdeği ile ölçüm yapar. Manyetometre oldukça zayıf değer üretir ancak frekans güçlendirici ile cihaza aktarılarak veriler elde edilir. Bu cihazlar genellikle maden aramalarında kullanılır.
Akı Geçidi Manyetometre
İki adet manyetik çekirdeğin etrafına sarılan teller ile yapılır. Bu sarılan teller genellikle halka şeklinde olur. Genellikle gradyometre ve pusulalarda bulunan bu sistem genellikle askeri alanlarda kullanılır. Tercih edilmesindeki en büyük sebep düşük güç tüketimi ve kompakt olabilmesi olarak görülür.
[ads1]Hall Etkili Manyetometre
Hall prensibine göre üretilen bu cihaz manyetik alan şiddeti yüksek olan durumlarda kullanılır. Genellikle otomobil freni sistemlerinde kullanılır, doğru bir ölçüm için oda sıcaklığı sağlanması gerekir.
SQUID Manyetometre
Oldukça hassas ölçümler yapan bu cihazlar az miktarda değişim gösteren manyetik alan ölçümleri yapılmak için kullanılır. Maliyetli olmasının tek sebebi düşük sıcaklıklarda çalıştığı için soğutma sistemlerinin kullanılması gerektiğidir. Genellikle entegre çip olarak kullanımı yapılıyor.
Bunların dışında arkeoloji çalışmalarında, akıllı telefonlarda, uzay, havacılık ve denizcilik alanlarında kullanımı da bulunuyor.[ads2]
Yorumlar